Rusya Hazar'la vurdu

KAZAKİSTAN, Türkmenistan ve Azerbaycan devlet başkanları ile bir zirve düzenleyen Rusya’nın yeni açılımı, ABD’nin planlarına darbe vuracak önemli bir adım olarak nitelendi.

Rusya’dan Hazar darbesi
ABD, Türkiye-Ermenistan arabuluculuğu ile Kafkaslarda elini güçlendirmeye çalışırken
Medvedev’in Aliyev ile başlattığı bölgesel siyasi ve enerji işbirliği Washington’a tokat gibi indi


ABD ve Rusya’nın ellerini güçlendirebilmek için Kafkasya’da attığı karşılıklı adımlar hız kazandı. Washington, Türkiye ile Ermenistan’ı bölgede yakınlaştırarak etki alanını güçlendirmek isterken Ankara ile Erivan’ın sözde ’barıştırılma’ niyetini iyi okuyan Moskova, Azerbaycan ile diyaloğunu pekiştirme yönünde karar aldı. Orta Asya enerji yollarını elinde tutabilmek için ’Türkiye-Ermenistan arabuluculuğu’ misyonunu yüklenen ABD’nin son kozu, Rusya’nın yeni açılımıyla büyük bir darbe aldı.



Aliyev’e hesaplı ilgi!..
AKP’nin Ermeni açılımının Azerbaycan’da yarattığı gerginlikten de faydalanmak isteyen Medvedev, Aliyev’e büyük ilgi göstermiş, başta enerji olmak üzere daha derin bölgesel işbirliğiyle Bakü’yü yanına çekmişti.

Stratejik işbirliğine vurgu
Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve Azerbaycan Devlet Başkanları bugün Kazakistan’ın Hazar sahilindeki “Aktau” kasabasında bir araya gelecek. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev’in yardımcılarından Sergey Prikhodko, dört liderin görüşme çerçevesinde ve sonraki gayri resmi görüşmelerde bölgesel ve uluslararası konuları ele alacağını belirtti. Prikhodko, görüşmelerde ayrıca enerji işbirliği, Hazar Denizi ile ilgili konular, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) zirvesi gündemi ve Pitsburg’da yapılacak G-20 zirvesinin değerlendirileceğini vurguladı.

Bakü’nün öncelikleri masada
Zirvede en önemli açılım ise Rusya lideri Dimitriy Medvedev ile Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in görüşecek olması. Moskova, Medvedev’in, Aliyev ile ikili bir görüşme yapacağını ve görüşmede stratejik konuların masaya yatırılacağı, Bakü’nün önceliklerinin de tespit edilmeye çalışılacağı açıklamasını yaptı. İran’ın daha önce Hazar Denizi kıyısında yapılan dörtlü görüşmeye yönelik tepki gösterdiğinin hatırlatılması üzerine Medvedev’in yardımcısı Prikhodko, “Bu görüşmenin tek gündem maddesi Hazar Denizi’nin statüsü değil” dedi.

Washington-Moskova kapışması
Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev’in yardımcısı Prikhodko, Medvedev’in zirvenin ardından Türkmenistan’a resmi ziyarette bulunacağını, burada Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile enerji işbirliği konularını ele alacağını söyledi. Prikhodko, “Görüşme, ciddi bir potansiyeli geliştirdiğimiz enerji ve petrol alanındaki işbirliğine odaklanacak. Liderler ayrıca 2009-İpek Yolu Ralli’sinin nihai etabına da katılacak” dedi. Türkiye üzerinden Rusya’nın arka bahçesi Kafkaslarda etki alanını oluşturmak isteyen ABD’nin bu bölgedeki en yakın müttefiki Gürcistan. Moskova’nın Ermenistan üzerindeki ağırlığını bilen ABD, Türkiye ile Ermenistan’ı elde tutarak Azerbaycan’ı kafakola alma hesaplarını yapıyordu.

Kartlar açılmış durumda
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ile bölgesel açılım planları yapmayı düşünen ABD’nin elini gören Rusya, yeni Hazar açılımı ile kozu lehine çevirmiş bulunuyor. ABD ile Ermenistan arasındaki diyaloğu takip eden Azerbaycan ise kartlarını Rusya’dan yana oynuyor.

Rusya Devlet Başkanı Medvedev ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, 4 Haziran 2009’da Rusya’nın Petersburg kentinde yaptıkları görüşmede bölgesel işbirliğini geliştirme kararı almışlardı.


Obama’nın TBMM’deki konuşması tetikledi
Türkiye’nin Ermenistan ile sınır kapısını açma ve diplomatik temas kurma projesini iyi okuyan Aliyev yönetimi ise Rus lider Medvedev ile yakınlaşarak bir nevi ABD planı tersine işletmeyi başarmıştı. 6 Nisan 2009’da Türkiye’ye yaptığı ziyarette TBMM’de konuşan ve konuşmasında Türkiye’nin Ermenistan ile sınır kapılarını açmasının bölge için önemli olduğu uyarısını yapan ABD Başkanı Barack Obama, Türkiye’nin Orta Asya için de önemli bir ülke olduğuna vurgu yapmıştı. Azerbaycan kamuoyu Türkiye’nin Ermenistan ile başlattığı diplomatik temaslara sert tepki göstermişti. Rusya’nın 31 Mayıs 2009’da Moskova’da Ermeni lider Serj Sarkisyan ile Azerbaycan lideri Aliyev’i buluşturması ise ABD’nin elini kırma planı olarak değerlendirilmişti.

YENİÇAĞ