Hava Kuvvetleri Komutanlığı

Dünyanın ilk askeri havacılık teşkilatlarından biri olan Türk Hava Kuvvetlerinin tarihçesi, 1909 yılına kadar uzanmaktadır. Türk ordusunda havacılıkla ilgili ilk çalışmalara 1909 yılında başlanmış, 1910 yılında bu çalışmalar geliştirilmiş ve Avrupa'ya bir inceleme kurulu, Paris'te toplanan Uluslararası Havacılık Konferansı'na da bir heyet gönderilmiştir. 1910 yılı sonlarına doğru ise, artık Türk Ordusu'nda havacılık konusunda kesin karar verilmiş ve havacı personel yetiştirilmek üzere birkaç subayın Avrupa'ya eğitime gönderilmesi öngörülmüştür. Ancak, Türk Ordusu'nun yüksek komuta katında havacılık alanında alınan bu önemli karara rağmen, ülkenin o tarihlerde içinde bulunduğu mali zorluklar nedeniyle gerekli ödenek bulunamamış ve 1910 yılında bu emrin gereği yerine getirilememiştir.


M. Şevki Paşa

Milli savunma bakımından, havacılığın gelecekteki önemini gören Harbiye Bakanı Mahmut Şevket Paşa, konuyla yakından ilgilenmeye devam etmiş ve 28 Haziran 1911'de yapılan sınavda en yüksek notu alan Süvari Yüzbaşı Fesa ile İstihkam Teğmen Yusuf Kenan Beyler, uçuş eğitimi için Temmuz 1911'de Fransa'daki Bleriot Fabrikası'nın uçuş okuluna gönderilmiştir.



Süreyya Bey

Bu gelişmelerin olduğu sıralarda yani 1911 yılında, Kurmay Yarbay Süreyya (İlmen) Bey, havacılık teşkilatını kurmakla görevlendirilmiş ve Türk Ordusunun ilk resmi havacılık kuruluşu da, Harbiye Bakanlığı Fen Kıtaları Müstahkem Genel Müfettişliğinin 2'nci şubesi bünyesinde "Havacılık Komisyonu" adıyla 1911 yılında faaliyete geçirilmiştir.


İlk Hava Teşkilâtımız

Böylece, günümüzdeki modern ve ileri teknolojiye sahip olan havacılığın ilk temeli olarak kabul edilen, 17 Aralık 1903 tarihinde Wilbur ve Orwille Wright kardeşlerin ilk motorlu uçağı sembolik anlamda da olsa havalandırmayı başarmalarından sekiz yıl sonra ve 1909-1912 yılları arası askeri havacılık teşkilatlarını kuran ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Avusturya ve Rusya ile hemen hemen aynı yıllarda Türk askeri havacılık teşkilatı da dünya havacılık teşkilatlarının ilk sıralarında yerini almıştır.

Ankara'da konuşlu olan Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı'nda Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı, Başkanlık ve Daire Başkanlıkları bulunmaktadır.

11'inci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı (Etimesgut/Ankara) ile 12'nci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı (Kayseri) doğrudan Kurmay Başkanlığına bağlıdır.


Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı



Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanlığına doğrudan bağlı ulaştırma birliği olan 11'inci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı, Ankara'da (Etimesgut) konuşludur.

11'inci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı envanterinde CN-235 (T), CIT-VII, CIT II ve G-IV uçakları bulunmaktadır.

11'inci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı'nda bu temel görevin yanı sıra ambulans uçak olarak donatılmış 3 adet CN-235 (T) uçağı acil yardım ve yaralıların en kısa zamanda tahliye ve ulaştırılması için hazır bekletilmektedir.


11'inci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı Karargahı



Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanlığına doğrudan bağlı olan 12'nci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı Kayseri' de (Erkilet) konuşludur.

12'nci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı envanterinde C-130 ve C-160 uçakları bulunmaktadır.


12'nci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı Karargahı

Türk Hava Kuvvetlerinin görevi, ülke bütünlüğünü, milli hak ve menfaatlerimizin korunmasını sağlamak maksadıyla, barıştan itibaren genel harbe kadar farklı özellikler gösteren yelpaze içindeki görevleri icra etmektir.



İnsani Yardım Harekatı, Krizlere Karşı Koyma, Barışı Tesis ve Koruma Harekatı, Düşük Yoğunluklu Çatışma, Genel Çatışma (Harp) Görevleridir. Türk Hava Kuvvetleri, tüm plan ve hazırlıklarını bu yelpazede yer alan görevleri etkinlikle yerine getirecek şekilde geliştirmektedir.





Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Türk Vatanına ve Türk Milletine havadan gelebilecek tehdit ve tehlikelerin önlenmesi ve muhtemel bir savaşta Kara ve Deniz Kuvvetleri'nin görevlerini daha kolay başarabilmesi amacıyla kurulmuştur. Türk Hava Kuvvetlerinin Karargahı Ankara'dadır.

Hava Kuvvetleri Komutanlığı, sahip olduğu üstün sürat ve tahrip gücü olan silah ve vasıtaları ile düşmanın saldırgan niyetinden caydırılması, ülkeye saldırı söz konusu olduğunda Türk hava sahasına girer girmez süratle düşman uçaklarının önlenmesi ve düşman ülkenin hayati önemdeki askeri hedeflerinin tahrip edilerek harbe devam etme azim ve gücünün kırılması, harbin en kısa zamanda ve en az zayiatla kazanılmasının sağlanması ana görevidir.

Bu ana görevlerini barışta ve savaşta çeşitli faaliyetleri ve fonksiyonlar icra ederek yerine getiren Hava Kuvvetleri Komutanlığı Cumhuriyet döneminde ******'ün gösterdiği yolda yeniden kurulduktan sonra, çağdaş dünya havacılığı düzeyine yükselmek ve yurdun savunmasında, daha etkin bir şekilde yerini almak için yoğun bir çalışma dönemine girmiş ve bu dönemden başlayarak, gösterilen büyük gayret ve harcanan emeklerle de günümüzdeki yüksek noktaya ve güce ulaşmıştır. Ayrıca sağlanan gelişme ve ilerlemelerin devam ettirilmesi diğer bir deyişle bilim çağı diye adlandırılan bu çağa ayak uydurulabilmesinin temini için de, çeşitli dönemlerde gerek mevcut teşkilatlanmada gerekse çeşitli hizmet, faaliyet ve sistemlerde büyük çaplı reorganizasyonlar yapılmış ve bu duruma süreklilik kazandırılmıştır.

Türk Hava Kuvvetleri'nin yurt içinde ve yurt dışında tanıtılması, kamuoyu ile olan ilişkilerinin geliştirilerek havacılığın sevdirilmesi amacıyla 11 Eylül 1992 tarihinde kuruluş onayı alınan Akrotim filosunun çağrı adı Türk Yıldızları (Turkish Stars) olarak belirlenmiş ve bu çağrı adı 11 Ocak 1993 tarihinde yayımlanmıştır. 1993 yılı Hv.K.K.lığı atış yarışmalarının kapanış günü olan 18 Haziran 1993 tarihinde 4'üncü Ana Jet Üs Komutanlığı'nda (Akıncı-Ankara) NF-5 A/B uçaklarından oluşan Türk Yıldızları akrotimi ilk gösterilerini yapmıştır.



Hava Kuvvetleri Komutanlığı, personelini muvazzaf ve yedek personel olmak üzere iki ana grup altında, subay, astsubay, askeri öğrenci, sivil memur, erbaş ve erler oluşturmaktadır.

Ayrıca Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nda görev yapan personel muharip sınıf ve yardımcı sınıf olmak üzere iki ana sınıfın içinde çeşitli branş ve ihtisaslara ayrılmış olup bu branş ve ihtisaslar Türk Hava Kuvvetleri'nin görev ihtiyaçlarına göre belirlenmiştir.

Türk Hava Kuvvetleri'nin subay ihtiyacı ana kaynak olarak Hava Harp Okulu'ndan karşılanmaktadır. Sivil veya askeri lise öğreniminden sonra Hava Harp Okulu'na subay adayı olarak alınan öğrenciler, Hava Harp Okulu'nda lisans seviyesindeki 4 yıllık bir eğitime tabi tutulmaktadır.

4 yıllık eğitim süresince bu adaylar, zihinsel ve bedensel olgunluğu, askeri görevleri için gereken liderlik niteliklerini askeri, teknik, sosyal bilimlerde yeterli bilgi ve beceriyi, ****** ilke ve inkılaplarına uyarak ülkesinin ve dünyanın karşı karşıya bulunduğu problemlerin önemini takip etme ve anlama yeteneğini, modern çağın ve teknolojinin gereklerine intibak etme yeteneğini kazandıktan sonra teğmen rütbesiyle ve pilot adayı olarak mezun olmaktadırlar.

Müteakiben, pilot adayı teğmenler uçuş eğitimini tamamladıktan sonra pilot olarak Hava Kuvvetlerinin çeşitli birliklerine atanmaktadırlar. Çeşitli nedenlerle uçuş eğitimini tamamlayamayarak uçuştan ayrılan subaylar ise ihtiyaç duyulan diğer sınıf ve branşlarda Hava Sınıf Okulları ve Teknik Eğitim Merkezi K.lığı'nda eğitime tabi tutulduktan sonra Hava Kuvvetlerinin çeşitli birliklerine atanmaktadırlar.



Türk Hava Kuvvetleri'nin subay ihtiyacının karşılanması için yukarıda belirtilen hususlara ek olarak, Hava Kuvvetlerinin, Hava Harp Okulunda yetiştirmediği sınıflara, 926 sayılı TSK Personel Kanununun 14 üncü maddesine göre; en az 4 yıl süreli fakülte ve yüksek okulları kendi nam ve hesabına okuyarak bitirenler arasından seçilenler ile öğrenimlerini Hava Kuvvetleri Komutanlığı adına fakülte ve yüksek okullar askeri öğrenci komutanlıklarında askeri öğrenci olarak okuyanlar mezuniyetlerini müteakip yardımcı sınıf muvazzaf subaylığa nasbedilirler. Ayrıca, ihtiyaç halinde, 926 sayılı TSK personel kanununun 14 üncü ve 109 uncu maddeleri ile subay sicil yönetmeliğinin konuya ilişkin hükümlerine uygun olarak; emsalleri arasında temayüz etmiş astsubaylar, yapılan sınav sonuçlarına göre; Hava Sınıf Okulları ve Teknik Eğitim Merkezi Komutanlığı'nda verilen eğitimi takiben başarılı oldukları takdirde teğmen rütbesi ile nasbedilir.

Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın çeşitli birlik ve kurumlarında görevli kıdemli üsteğmen ve yüzbaşılığının ikinci senesinde olan subaylardan sınavla seçilenler, 2 yıl süre ile Hava Harp Akademisi'nde lisans üstü seviyede eğitime tabi tutulduktan sonra kurmay subay olarak mezun olmaktadırlar. Türk Hava Kuvvetleri'nin astsubay ihtiyacı ise, Hava Sınıf Okulları ve Teknik Eğitim Merkezi K.lığı bünyesindeki astsubay sınıf okullarında eğitim ve öğretime tabi tutulmak suretiyle karşılanmaktadır. Astsubay adayı öğrenciler anılan eğitim ve öğrenimi başarıyla bitirdikten sonra, astsubay çavuş rütbesini alarak Hava Kuvvetlerinin çeşitli birlik ve kurumlarında göreve başlamaktadırlar.



Türk Hava Kuvvetleri'nin erbaş ve er ihtiyacı, askerlik kanununa göre askerlik yükümlülüğüne girmiş Türk gençlerinin, Hava Er Eğitim Tugay Komutanlığında eğitime tabi tutulmaları ile karşılanmaktadır.

Sivil personel hariç, Türk Hava Kuvvetlerine mensup diğer personel mavi renkli üniforma giymektedir.

1961 yılına kadar Türk Hava Kuvvetleri'nin sembolü olarak çeşitli kartal figürleri kullanılmış, 1 Haziran 1961 tarihinden itibaren daha önce kullanılan kartal figürleri yerine tek başlı “Selçuk Kartal”ı sembol olarak kullanılmaya başlanmıştır.