Alman Dış İstihbarat Servisi (BND) '' kısa bir öykü ''

9 Aralık Cuma günü Rusya'da Kuzey Avrupa gaz boru hattının ilk bölümünün başlangıç noktasında içten bir tören yapıldı. Törene katılan Alman ve Rus yetkililerin çoğu Almanya tarafında projenin güvenliği ile ilgilenen kurumun Alman Dış İstihbarat Servisi (BND) olduğu konusunda hiçbir fikre sahip değildi.

GÖRKEMLİ OLMAYAN GEÇMİŞ

BND 2. Dünya savaşından sonra eski Wehrmacht istihbarat görevlisi Reinhard GEHLEN'in Amerikan gözetimim altında oluşturduğu "Gehlen Organizasyonu" (OG) ismi ile bilinen oluşum temelinde 1956 yılının Nisan ayında kuruldu.

Batı blokundaki diğer istihbarat organizasyonlarına benzer biçimde BND de geleneksel olarak teknik istihbarata önem verdi ve bu alanda etkileyici başarılar kazandı.

Aynı dönemde ajan (Humint-insana dayalı istihbarat) kullanımı ile alakalı her alanda Doğu Alman rakiplerine -STASİ- karşı kaybediyordu.

Ajan kullanımındaki zayıflık bütün servis çalışmalarını etkiliyordu.

Gehlen tarafından kurulan örgütün aralarında;

Berlin krizi ve Berlin duvarının inşası (1961),
Sovyet lideri Kruşçev'in yönetimden uzaklaştırılması (1964),
orta menzilli Sovyet SS-20 balistik füzelerinin Avrupa'ya konuşlandırılması (1974),
İran'da Şah'ın devrilmesi (1979),
Afganistan'a Sovyet müdahalesi (1979),
Sovyetler birliğinin çöküşü ve
Almanya'nın yeniden birleşmesi (1991) gibi 20. yy ın ikinci yarısındaki önemli uluslararası olayların çoğunu önceden öngöremediği söylenebilir.

Yinede 1968 İlkbaharında Gehlen, istifasından kısa bir süre önce, Sovyet ordusunun Çekoslavakya'yı işgal etme olasılığına ilişkin uyarıda bulunmuştu.

20. YY. IN SONU

Almanya'nın 1991 de resmen yeniden birleşmesinden önce Batı Alman dış istihbaratının faaliyetlerinin yaklaşık %40 ı ülkenin doğu bölümü hakkındaki bilgilerin toplanmasına ilişkindir.

Korkutucu doğulu rakipleri ortadan kalktıktan ve onun gizli servisi STASİ lağvedildikten sonra BND kaynaklarının Doğu Avrupa'da elde ettiği pozisyon yeniden düzenlendi. Bu süreç Almanya'nın doğuya doğru ekonomik ve politik genişlemesi sürecine paralel olarak yaşandı ve bu sürecin başarısını sağladığı söylenebilir.

1991'den sonra ilk olarak BND aktif bir biçimde ajan kadrolarının yeniden düzenlenmesi ve 1994'e kadar Almanya'da kalan Rus askeri heyetinin asker yetkilileri arasında bilgi toplamakla uğraştı.

Buna paralel olarak BND 80'lerin sonundan itibaren Sovyetler sonrası oluşan boşlukta Almanya'yı sıkıntıya sokan göçmen akımında ülkeye gelen göçmenlerin sorgulanması ile uğraştı.

Böylece Alman istihbaratı Rusya hakkında kapsamlı politik, ekonomik ve askeri bilgiler topladı.

Benzer şekilde BND'nin resmi temsilcisi olarak birçok Avrupa başkentinde ve hatta Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de görev yapan Alman istihbarat topluluğu koordinatörü Bernd SCHMİDBAUER 'in çabaları sayesinde 1990 ların sonunda BND çalışanları resmi veya diplomatik görünüm altında 80'den fazla yerde aktiftiler.

Özellikle İran, Suriye, Lübnan ve bölgedeki diğer ülkelerin istihbarat servislerinin yöneticileri, iktidar elitleriyle yakın ilişki kurdukları Ortadoğu'daki başarılarının not edilmesi gereklidir.

Bunun yanında BND İsrail istihbarat servisleri ile geleneksel olarak iyi ilişkiler geliştirdi. 1993 den sonra organizasyon Filistin Özerk yönetiminin güvenlik kurumlarının oluşturulmasında aktif bir şekilde yer aldı. Ayrıca Lübnan Hizbullah'ının liderleri ile ilişki kurdu.

Bu sayede 90 lı yılların sonundan bu yana BND profesyonel seviyesini dikkate değer şekilde yükseltti.

Bu süreçte zaman zaman skandallarla sarsılmasına rağmen kuzey Atlantik ittifakının en güçlü ve verimli çalışan istihbarat örgütlerinden biridir. Bünyesinde 6000'den fazla ajan görev yapmaktadır ve yıllık bütçesi 400 milyon Euro dur.

YENİ YÜZYILIN YENİ GÖREVLERİ

Almanya'nın yükselen uluslar arası konumu ve güvenlik tehditlerinin küreselleşmesine uygun olarak BND'nin faaliyetleri de son yıllarda küresel bir görünüm kazandı.

1997 yılı verilerine göre organizasyonun öncelikleri arasında ilk sırayı Rusya, İran, Irak, Suriye, eski Yugoslavya'dan ayrılan devletler ve Arnavutluk hakkındaki bilgilerin toplanması oluşturmaktadır.

İkincil önemdeki konular arasında Çin, Cezayir, Libya, Mısır, Sudan Angola, Güney Afrika, Suudi Arabistan, İsrail, Hindistan, Pakistan ve Tacikistan ülkeler bulunmakta.

BND nin ilgi alanındaki 3.grup ülkeler içinde Baltık devletleri, Çek Cumhuriyeti, Romanya, Bulgaristan, Afganistan, Kongo, Zimbawe bulunmakta.

Alman Dış İstihbaratının en az ilgilendiği en son grupta ise bütün AB bölgesinin kapsamakta.

(Açık İstihbarat Not : BND'nin birincil öncelikleri arasında yeralan Türkiye ve bağlantılı Türkiye dışı Türk grupların yukarıdaki listede adının bile geçmemesi not edilmelidir. Türkiye'nin en ayrıntılı etnik haritalarının altında Alman istihbaratı BND'nin imzası bulunmaktadır)

Organizasyonun bugünkü öncelikleri ise biraz farklı 11 Eylül saldırısı ve Avrupa dahil bütün Dünya'yı kaplayan terörizm dalgası uluslararası terörizme karşı mücadeleyi öncelikler listesinde en üst sıraya çıkardı.

Uluslararası terörizm terörist altyapıların onların finans bağlantılarının ve dünya üzerindeki herhangi bir yerde teröristlerce rehin alınan Alman vatandaşlarının yerlerinin tespit edilmesi ve kurtarılması sorununu ortaya çıkarmıştır.

Bu alanda yapılması gereken çok şey bulunmaktadır. Bunlardan birincisi Schroder zamanında hükümetin yönetim şefi Steinmeir'den dolayı Amerikalı muhatapları ile bozulan karşılıklı ilişkilerin normalleşmesini sağlamaktır.

Ayrıca NATO ve AB düzeyinde terörizme karşı ortak bir strateji geliştirilmesi ve açık/somut yöntemlerin karşılıklı olarak uygulanması gerekmektedir.

Buna karşın yazarın elindeki bilgilere göre Amerikan tarafının Alman meslektaşlarına yönelik şikayetleri devam etmektedir.

Son yıllarda terörizme karşı savaşın yanında uluslararası organize suçla mücadelede oldukça önemli hale gelmiştir.

Almanya'da yasadışı göçmen dalgası, insan, uyuşturucu, silah ticareti açısından büyük patlama yaşanmaktadır ayrıca sahte ve kara para Alman finans sisteminde aklanmaktadır.

Organize suç türlerinin en tehlikeli şekli konvansiyel olamayan silahların (radyoaktif materyaller, kimyasal ve zehirli maddeler v.s.) ticaretidir.

İlgi alanlarının yeniden belirlenmesine paralel olarak BND nin belirli ülkelere yönelik yaklaşımı da değişti.

İran, Çin, Rusya, gibi ülkelere yönelik üst düzey ilgisini korurken Afganistan, Özbekistan, Gürcistan, Bosna Hersek, Makedonya, Kosova, Bahreyn, Cibuti, Etyopya ve Eritre gibi Almanya askeri gücünün bulunduğu ülkeler - 2004 yılında bu ülkelerdeki Alman askerlerinin sayısı 7000 den fazlaydı- BND açısından birinci sıraya yükselmişlerdir.

Bunun yanında BND'nin Almanya'nın başta Polonya olmak üzere Çek cumhuriyeti ve Baltık ülkeleri gibi AB ye üye olan doğu komşularına yönelik ilgisi de arttı.

Polonyalılar Alman karşıtı tutumları, ABD askeri üslerinin ülkesinde bulunması, Kuzey Avrupa gaz boru hattının inşasına karşı çıkması ve çevrelerindeki Doğu ve Orta Avrupa ülkeleri ile kıtada alternatif bir jeopolitik blok yaratabilecek olması sebepleriyle önem kazanmaktadır.

Almanya'nın Baltık ülkelerine yönelik ilgisinin öncelikli sebebi ise AB nin Rusya sınırında istikrarsız bir bölge oluşturmasıdır. Berlin etno-politik oluşumların öngörülemeyen gelişmelerin ortaya çıkmasına sebep olacağından korkmaktadır.

GÖREVİMİZ RUSYA

BND'nin faaliyetlerinin yönünü uluslararası terörizm ve organize suçla mücadele doğrultusunda yeniden belirlemesine rağmen Rusya sahası bu organizasyon için en temel alanlardan biri olarak kaldı.

Alman liderliği tarafından Rusya, aynı anda hem enerji tedariki için istikrarlı bir kaynak, hem Alman sermayesinin yatırımları için elverişli bir ülke ve hem de uyuşturucu, kara para, organize suç ihracatı, gibi çeşitli tehditlerin kaynağı olarak görülmektedir.

Alman ekonomisinin Rusya'dan gelen petrol ve gaza bağımlılığının artması Rusya'nın iç politikası, ekonomik ve sosyal durumu hakkındaki bilgilerin toplanmasını Almanya açısından stratejik önemde bir görev haline getiriyor ve bu görevde BND'ye verilmiştir. Bugün diğer şeyler yanında organizasyon Kuzey Avrupa gaz boru hattı gibi büyük ekonomik projelerin durumunun izlenmesi ile de meşgul olmaktadır.

Yeltsin yönetimi sırasında Alman dış istihbaratının Yeltsin'i muayene eden Alman doktorlar arasında ajanları vardı.

1994 yılında BND Rus meslektaşları ile konvansiyonel olmayan silahların ve bu silahların yapımında kullanılan teknolojilerin yayılmasına karşı birlikte mücadele edilmesine ilişkin bir anlaşma imzaladı.

Son 15 yıl boyunca BND şefleri Rusya başkentini tekrar tekrar ziyaret ettiler.

2000 yılının Nisanın da August HANNİG'in Çeçenistan cumhuriyetini ziyareti Almanya'da büyük yankı uyandırdı.

Alman basını ve bir çok milletvekili Alman istihbaratının başkanını Moskova'nın Kafkaslardaki eylemlerini dolaylı olarak meşrulaştırmakla suçladılar.

Aynı zamanda Alman medyası BND'nin FSB'ye Çeçen ayrılıkçıların uluslararası terörist organizasyonlarla olası bağlantılarıyla alakalı bilgiler aktardığına ilişkin haberler yayınladı.

Alman istihbarat kurumlarının koordinatörü Ernst UHRLAU Rus ve Alman istihbarat servisleri arasında uluslararası terörizm ve organize suçla mücadele alanında karşılıklı bilgi değişimi yapıldığını kabul etti.

BND nin CIS ve Rusya ile bağlantılı faaliyetleri arasında Almanya'ya yönelik yasadışı göç ile alakalı 1997 yılında Alman yönetimine verilen özel raporda yer aldı.

Rapor eski Sovyet cumhuriyetleri vatandaşlarından 1.2 milyon kişinin önümüzdeki yıllarda Almanya'ya yasadışı yollardan gireceğini iddia ediyordu.

Rus karşı istihbaratı (FSB) nın resmi temsilcileri Rusya topraklarındaki istihbarat faaliyetlerinden dolayı BND yi bir kez bile açıkça suçlamadı.

Örneğin BND çeşitli Alman refah fonlarını bir örtü olarak kullanmakla itham edildi.

Benzer şekilde BND çalışanlarının Moskova'da diplomatik kimlik altında hareket ettiği ve Rus politikacılar, iş adamları ve hükümet üyeleri arasında bilgi toplamakla meşgul olduğu ileri sürüldü.

Buna karşın Moskova'daki Alman elçilik çalışanlarının casusluk suçlaması ile en son 1995 Mayısında göz altına alındıkları biliniyor.

O zamandan beri son 10 yıldır bu tür olayların meydana gelmediği anlaşılıyor. Artık Alman casuslar çok daha dikkatli hareket ediyorlar ve Rus muhatapları da değişen politik durumu göz önünde tutmaya başladılar. Bu yüzden şu sıralar yeniden gürültülü casusluk skandalları yaşanmıyor.

(Çeviri: Cem ŞENOL )